Akvaryum Bitki Kumu

Akvaryum bitki kumu seçimi şüphesiz ki bir aquascaping projesinde önemli bir tercihtir. Kurulumdan sonra da değişimi zor olduğundan yanlış seçimin geri dönüşü yoktur da diyebiliriz. Yanlış bir kumla yapılan bitkili akvaryum kurulumu, er yada geç bozulmaya mahkumdur.

Gübre Emilimine Yardımcı Akvaryum Bitki Kumu

JBL Manado, aquaclay gibi akvaryum bitki kumları bu sınıfa girer. Bu tür bitki kumları, doğal akvaryum kumlarına kıyasla daha hafiftir. Sebebi ise bu tarz kumların kilin fırınlanmasıyla elde edilmesidir. Fırınlanma esnasında kumun içerisinde hava kabarcıkları oluşur. Bu kabarcıklar bakterilerin kolonileşmesi için uygun yaşam alanı oluşturur. Bitki kökleri ise bu kolonileşmenin neticesinde iyon değişimi kolay yaparlar ve gübre emilimi artar.

Aquaclay veya JBL Manado ile hazırlanmış bir bitkili akvaryumu bozarken veya bakımını yaparken bitki köklerinin bu kuma ne kadar da sıkı sıkıya tutunduğunu inceleme fırsatınız olacaktır. Bu sınıfta bahsi geçen Aquaclay kumu hesaplı bir kum olmasına rağmen, aşırı hafif olması ve içindeki hava kabarcıkları nedeniyle bazen suyun içinde batmayabilir. Bunu engellemek için 1-2 gün önceden klorsuz su içinde bekletilip batması sağlanabilir. JBL Manado da yapısındaki mikro hava kabarcıkları sayesinde hafif bir kumdur ancak suda batmamak gibi bir sorun yaşatmaz. Kızıl renge sahip bu kumlar görsel açıdan doğal görünmediğinden daha çok taban kurulumunda alt katmanlarda veya zemin bitkileri ile tamamen kaplanacak alanlarda kullanılırlar.

Aquaclay ve Manado gibi lav taşları da taban kurulumunda bitki köklerinin tutunması, maliyeti düşürmek ve tasarımda yükselti sağlamak amacıyla kullanılabilir.

Doğal Akvaryum Bitki Kumları

Bu tür akvaryum bitki kumları doğal kumlardır ve aktif bir gübre değeri yoktur veya yok denecek kadar azdır. O yüzden bitkili akvaryum kurarken bu tür kumların altına gübre katmanı oluşturmakta fayda vardır. Doğal akvaryum kumuna verilebilecek ilk örnekler eski ismiyle Hagen siyah kum, yeni ismiyle AquaDeco siyah kuvartz kum, dere kumu ve silis kum türleridir. Bu kumlar doğal görünümleri sebebiyle taban kurulumunda en üst katman olarak kullanılırlar. Ağırlıklı olarak görünümü nedeniyle tercih edilen bu kumlardan Aquadeco kumu bitkilendirilecek alanlarda da tercih edilirken, silim kum gibi kumlar ince taneli yapısı ile tasarıma derinlik de kattığı için genelde bitkilendirilmeyen alanlarda tercih edilir.

Görünüm olarak da ele alındığında kömür siyahı rengiyle ve hobideki eski lakabıyla Hagen, yani Aquadeco siyah kum rengi ve ekonomik bir kum çeşidi olması sebebiyle tercih edilebilir. Siyah ışığı yansıtmayan bir renk olduğu için siyah kum üzerinde bitkilerin canlı yeşil tonu daha da göze gelir.

Silis kum ise görünüş açısından hagen’in tam tersi bir etkiye sahiptir. Çünkü genellikle beyaz ve sarı arası tonları vardır. Bu tonlar da ışığı fazlasıyla yansıtırlar. Bu özelliği ile odak noktalarında tasarım açısından bir tercih sebebi olabilir. Açık renkli kumlar insan gözünde inci ışıldaması (pearling effect) etkisi yaratır.

Aktif Topraklar

Bu kumlar killi ve bol gübreli bataklık alanlardaki verimli çamurun defalarca fırınlanması ile elde edilir. Böylece gübre yönünden zengin bir kum elde edildiği gibi fırınlanma aşamasında kum taneciğinin içinde mikro kabarcıklar oluşur. Böylece kum üzerinde bakteri kültürleri de kolonileşebilir ve gübre emilimi kolaylaşır. Ayrıca kaliteli aktif topraklar aynı zamanda akvaryumda uygun pH derecesinin sabitlenmesine de yardımcı olurlar. Bu bitkili akvaryum kumlarında dikkat edilmesi gereken nokta, ilk kullanıldığı zamanlarda suya yaptığı azot salınımıdır. Bu sebeple kurulumdan sonraki ilk 4 hafta boyunca 3 günde bir %20-50 civarında su değişimi önerilir. Aksi takdirde yosunlanma sorunları yaşanabilir.

Aktif gübreli bitkili akvaryum kumları zemini bitkilerle kaplanacak bölgelerde tek başlarına kullanılırken, tasarımın diğer bölgelerinde üzerine doğal kum sererek de kullanılabilir. Bitki üretimi konusunda dünya çapında uzman Tropica firmasının üretimi olan Tropica Aquarium Soil ve ince granül yapısı ile zemin bitkilerine uygun olan Tropica Aquarium Soil Powder aktif toprağa örnek zemin kumlarıdır.

Bitkili Akvaryum Tabanı için Gübre Katmanları

En sık kullanılan ve tercih edilen toz gübre katkısı JBL Aquabasis Plus‘tır. Tank kurulumunda 1cm yüksekliğinde tabana serilecek Aquabasis plus bitkilerinizin gübre ihtiyacını karşılayacaktır. Aquabasis Plus’ın dezavantajı ise kurulumdan sonra ek bitki ekimi gibi işlemlerde tabanın kurcalanmasıyla, suya serbest olarak karışır ve gübre sorunlarını tetikler.

Size tavsiye edebileceğim gübre katmanlarından biri de Tropica Substrate‘tir. Lav kayası, aquaclay ve manado gibi killi bir yapıya sahiptir ve ayrıca besin değeri yüksektir.

Çok Katmanlı Bitkili Akvaryum Tabanı Kurulumu

Bitkili akvaryum kurulumlarında taban kurulumu birden fazla katmandan meydana gelebilir. Böyle kurulumlarda katmanlar arasına malzemelerin birbirlerine karışmaması ve ilerideki kurulumlarda da kullanılabilir kalması amacıyla sineklik teli gibi ayıraçlar kullanılabilir.

Tasarım açısından da hardscaping aşamasında tamamlanması gereken taban kurulumunda, zemine doğal bir şekil vermek önemlidir. Bu aşamada, kum şekillendirici aparata sahip olmanız işinizi kolaylaştıracaktır.

Taban kurulumu, uygun malzemelerin uygun katman sırasıyla yerleştirilmesi kadar ayrıca tasarımın ve oluşturulan yapının da bir parçasıdır. Simetrik ve/veya asfalt kadar düz taban kurulumları kontrollü şekilde oluşturulmuş gözüktüğü için gözümüze doğal gelmez. Taban kurulumu hardscaping aşamasının da bir parçasıdır ve doğal taban şekilleri yaratmak önemlidir.

Katmanları ise dipten yukarı sayacak olursak:
1- Kolonizasyon Katmanı (Lava taşı, bakteri kültürü tozları gibi katkılar bu katmanda kullanılmalıdır)
2- Gübre Katmanı (1cm kalınlığında JBL aquabasis plus toz gübre veya Tropica Substrate gübre katkılı kil subtsrat)
3- Örtücü Katman (Hagen kum gibi 3-4 mm kalınlığındaki doğal kumlar)
sıralamasıyla yapılabilir.