Bitkili akvaryumda yosun oluşumu kaçınılmaz bir gerçektir. Her tankta bir miktar yosun vardır. Ancak bu yosunlanmanın miktarı rahatsız edici boyutlara ulaşabilir. Unutulmamalıdır ki yosun bir sorun değil, başka bir sorunun sonucudur. Piyasada satılan yosun giderici kimyasal ilaçlar, anlık olarak etkili olsa da yosun oluşumuna sebebiyet veren ana etkenleri ortadan kaldırmadığı için yosunlanma tekrar yaşanacak demektir.
Yosunlanmanın Sebepleri
Yosunlar (algea) uygun koşullar oluştuğunda bitkilerinize kıyasla daha kolay ve hızlı bir şekilde besin ve ışık kullanabilir. Bu yüzden besin, ışık miktarı ve süresi kontrol altında tutulmalıdır.
Nitrat ve Fosfat
Bitkili akvaryumunuzdaki besinlerden Nitrat ve Fosfat yosunların en sevdiği besindir. Bu yüzden kontrol altında tutulmalıdır. Yosun sorunu yaşadığınız tankınızdaki sorunu tespit etmek için nitrat ve fosfat test kitleri kullanıp hangi besinin normal değerlerden daha fazla olduğunu bulmanız gerekiyor. Önlem olarak da eğer bu besinleri tankınıza sıvı gübre olarak veriyorsanız dozlamanızı azaltabilir ve/veya su değişimi yaparak ideal seviyelere çekebilirsiniz. Bu değerlerin yüksek olmasının bir diğer sebebi de aşırı yemlemedir. Canlılar tarafından tüketilmeyen yemler bir süre sonra bozulur. Aşırı yemlemeden kaçınarak da bu konuda bir önlem alabilir, otomatik yemleme makinesi ile balıklarınıza verdiğiniz yem miktarı ve zamanını sabitleyebilirsiniz.
Nitrat ve Fosfat’ın Bitkili Akvaryumdaki İdeal Değer Aralığı
Bitkili akvaryumlarda,
aralığında olmalıdır.
Işıklandırmanın yoğun olduğu tanklarda fosfat yoksunluğu ise yeşil nokta yosunu oluşumuna sebebiyet verebilir.
Işıklandırma
Fotosentezi başlatan ve yosun üremesini artıran bir diğer etmen de ışıktır. Eğer tankınız doğrudan gün ışığı alan bir yerde ise mutlaka tankınızın yerini değiştirmelisiniz. Işıklandırmayı kontrol etmeden yosunlanmanın önüne geçemezsiniz. Işıklandırmayı kontrol etmenin en etkin yollarından biri de zaman ayarlı priz kullanmaktır. Henüz yeni kurulmuş tanklarda ışığın şiddeti ve fotoperiyodu (günlük tankın ışıklandırılma süresi) düşük tutulmalıdır. Bitkilerin kök sistemleri henüz gelişmediğinden besin tüketimi konusunda yosunlarla rekabet edemezler. Tavsiye ettiğimiz ışıklandırma süresi ise yeni kurulan tanklarda günde 6 saattir. Oturmuş tanklarda bitki yoğunluğu ve besin durumuna göre 8 ila 12 saat arasında bir fotoperiyod uygulanabilir.
Yosunla Mücadele
Yukarıdaki önergeleri okuyup yosun oluşumunun nedenini tespit ettiyseniz eğer, geriye tanktaki mevcut yosunlardan kurtulmak kalıyor. Bununla ilgili uygulayabileceğiniz adımlar ise:
1. Fiziksel Temizlik
Tankın içine yapacağınız müdaheleleri daha net görmek adına ilk yapacağınız iş cam temizliği olmalıdır. Yosun kazıyıcı gibi bir araç ile camınızı temizledikten sonra; sadece akvaryum için kullandığınız bir diş fırçası ile kaya kütük gibi dekor malzemelerinin üstüne oluşan yosunları temizleyebilirsiniz. Bu işlemleri yaparken filtrenizin çalışıyor olması faydalı olacaktır, yüzeyden kazıdığınız yosun ve yosun sporları filtre tarafından çekilecektir.
2. Filtre Temizliği
Filtrenizin içine hapsolan yosunlardan kurtulmanız gerekiyor. Normal bakımlarda tanktan çekilen su ile filtre malzemelerinin temizliğini öneriyoruz, ancak alg sporlarından kurtulmak için içinde alg olmayan bir suya ihtiyacımız var. Bunun için 1-2 gün dinlendirerek zehirli olan klorunu uçurduğunuz çeşme suyunu kullanabilirsiniz. Sadece filtre malzemesi değil, harbi yardımıyla filtre hortumları ve kafa motoru gibi filtre parçalarını da temizlemek daha yararlı olacaktır. Bu işlemin ardından filtreyi çalıştırmadan önce büyük bir su değişimi yapmalısınız.
3. Su Değişimi
Yosun problemi yaşanan tanklarda eğer tankınız oturmuş bir tank ise %60-70 oranında su değişimi öneriyoruz. 2-3 gün aralıklarla, 2-3 kez de %30-40 oranında su değişimi yapmanız hem yosun sporlarından kurtulmak hem de suyunuzda fazla miktarda bulunan nitrat ve fosfat gibi besinlerinizi seyreltmenize yarayacaktır. Ancak hem filtre temizliği hem de su değişimi ile tankınızdan büyük oranda yararlı bakteri kültürü eksilecektir. Bunu telafi etmek için canlı bakteri kültürü ve bakteri besini takviyesi yapmanızı öneririm.
4. Yosun Yiyen Canlı Takviyesi
Yukarıdaki 3 adımı uyguladıktan ve nitrat/fosfat dengenizi ve ışıklandırmanızı kontrol altına aldıktan sonra halen daha yosunlanma sorunu yaşıyorsanız yosun yiyen canlı ekibiniz zayıf olabilir. SAE (Siamese Algea Eater – Siyam Yosun Yiyeni), Amano Karides, Cüce Vatoz, Ottocinclus gibi canlılarla yosun oluşumunu biraz daha kontrol altına alabilirsiniz. Ayrıca günlük sıvı karbon kullanımı tankınızdaki yosunları yumuşatıp, yosun yiyenlerin daha rahat tüketebileceği bir kıvama getirecektir.
5. Karartma Yöntemi
Uzun süre müdahele edilmemiş ve yeşil su sorunu oluşmuş bir tankınız varsa ek olarak karartma yöntemini de uygulayabilirsiniz. Tankınızı 3 gün boyunca hiç aydınlatmadan ve etrafını uygun bir malzeme ile sarıp ışık almasını engelleyerek, yosunlarınızın ölmesini sağlayabilirsiniz. Kararmanın da ardından büyük oranda bir su değişimi ölü yosunların tanktan uzaklaştırılması konusunda yararlı olacaktır.
6. Sterilizasyon
Olmazsa olmaz bir yöntem olmamakla birlikte, twinstar ve/veya UV Filtre gibi sterilizasyon ekipmanlarıyla tankınızı donatmak, yosunların üremesini destekleyen bakteri kültürleriyle mücadelenizi destekleyecektir.
Yosun ile ilgili yaşadığınız sorunları ve kafanıza takılan soruları bize aşağıya yorum yazarak iletebilirsiniz.
Bitkilerimin üzerinde (Anubias) Siyah sakal şeklinde yosun oluşuyor. Saygılar.
Anubias yüksek ışık altında genelde nokta yosununa maruz kalır. Eğer böyle bir durum varsa tankta daha gölge bir yere alabilirsiniz Anubias’ı. Siyah sakalın sebebi, suyun yeteri kadar oksijenli olmaması, sıcaklık ve silikattan kaynaklıdır.
Akvaryumum balkonda ve maalesef ışık görüyor. Yerini değiştirmem de mümkün değil. Ne yapmalıyım?
Akvaryumun seyri olmayan ve ışık alan cephelerini beyaz cam filmi ile kaplayarak ışığı azaltabilirsiniz.
Merhaba,
anubias, limon ve amozon bitkisi güneşe maruz kaldı ve aşırı yosunlanma oldu. Bitkileri de temizlemek için suya tuttum çıkmadı. Resmen yapışmış. Nasıl çıkar? Ne yapmam gerek? Güneş görmeyen yerde şu an.
Merhaba Ferdi Bey,
Anubias gibi sert yapraklı bitkileri akvaryum temizliği için kullandığınız temiz bir diş fırçasıyla temizleyebilirsiniz. Tankı doğrudan güneş görmeyen bir yere almanız ve su değişimlerini aksatamamanız iyi olur.
Selam. Low tech bir tankım var. Bol miktarta crypto türleri tütün ve limon dikili. Bitkiler sağlıklı. Aydınlatma orta şiddet ve biraz üstü denilebilir. CO2 yok ancak gübre veriyorum az miktarda. Tankın genelinde ve camlarda hiç yosun yok ancak limon bitkisinin yapraklarında diatom oluşuyor. Nasıl önlerim?
Diatom yeni kurulan tanklarda nitrojen ve bakteri kültürünün tam oturmamasından oluşur. Kaçınılmaz bir süreçtir, o yüzden paniklemeyin. Sık su değişimleri yapın. Sıvı karbon kullanımı diatomların yosun yiyenler tarafından tüketilebilir kıvama getirecektir. Canlı bakteri kültürü kullanarak diatom süresini daha kısaltabilirsiniz. Fotoperiyodu zamanlı prizle 6 saate sabitleyin. Gübre olarak şu an sadece potasyum gübresi gübresi verin.
Rıza Bey, merhabalar. Bitkilerim aşırı hızlı uzuyorlar. Yalnız gövdelerinden köklere benzer uzantılar çıkıyor. Bu durum öyle arttı ki yapraktan daha çok bu uzantılar var. Nedeni nedir? Ne yapmam gerekiyor? (60 litre kapasiteli akvaryumumda CO2 sistemim var. 8 saat 6500 kelvin 16 watt led aydınlatmam var. Haftada 1 defa NPK ve eser element gübresi, sıvı karbon ve demir gübresi veriyorum. Haftalık %30 su değişimi yapiyorum) Teşekkür eder, işlerinizde başarılar dilerim.
Sıvı gübreleme rejiminiz güzel olmasına karşın bitkilerinizin gövdeden kök salması, bitkilerinizin köklerinden ve kumdan yeterli besini alamadığının göstergesi olabilir.
Bu yüzden size bitkilendirdiğiniz alanlarda kök gübresi kullanmanızı tavsiye ederim.
Tropica Nutrition Capsules/ tavsiye edebileceğim ürünler arasındadır.
Merhaba bitkili akvaryumuma iki adet balık aldım ve 40l akvaryumda 200W ısıtıcı. En düşük seviyede çalışıyor. Isıtıcı aldıktan sonra yosun problemi meydana geldi. Isıtıcı yosunu tetiklemiş olabilir mi? Moss bitkisini saran yosunu nasıl temizleyebilirim? Kolay gelsin.
Suyunuz Kaç derece Nurullah Bey?
28 derece civarında
24 derecede sabitlemeye çalışın eğer balıklarınız özellikle sıcak su istemiyorsa.
Merhaba, fırça yosun ile başım belada. 72 Watt power led var. CO2 7/24, DIY sıvı gübre kullanıyorum, fakat son zamanlarda fırça yosun aldı başını gidiyor.
Işığınızın ziyade bitkilere uygun spektrumda olup olmadığını araştırın. CO2’nin yeterli olup olmadığını gösterge (indikatör) ve solüsyonunu kullanarak test edin. Sıvı gübrelemede markalı ürünleri ve tek marka kullanmanızı tavsiye ederim. Isıyı 24 derecede sabit tutup, fiziksel bir temizlik ve su değişimleri de yaptığınızda büyük oranda sorununuzdan kurtulursunuz.
Balık yükü oturmuş bir akvaryumda nitrojen ve fosfor kullanmak gerekiyor mu?
Canlı yükünün ürettiği nitrojen yeterli gelebilir. Bitkilerin formunu yüksek tutmak yine de için test kitleri ile test etmenizi öneririm.
60 lt akvaryumum var. Japon balığı, melek balığı, vatoz balığı var. Bir tane motorum var, suyum hep bulanıyor, görünmez hale geliyor. Ne yaptıysam berakklaştıramadım. Ne yapmalıyım?
Akvaryumda filtrasyon isimli makalemizi okumanızı tavsiye ederim.